XU HƯỚNG NHẬP KHẨU TRUNG – VIỆT 2025: CƠ HỘI & DỊCH CHUYỂN MỚI TRONG CHUỖI CUNG ỨNG

Nhập khẩu hàng hóa từ Trung Quốc tiếp tục đóng vai trò trụ cột trong cán cân thương mại của Việt Nam, không chỉ về quy mô mà còn ở mặt chiến lược chuỗi cung ứng. Theo Tổng cục Hải quan Việt Nam, trong năm 2024, Trung Quốc vẫn giữ vững vị trí là đối tác thương mại lớn nhất, chiếm khoảng 30% tổng kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam.

Bước sang năm 2025, bức tranh nhập khẩu Trung – Việt sẽ không còn dừng lại ở "mua rẻ bán nhanh", mà đang có những dịch chuyển đáng chú ý về cấu trúc mặt hàng, phương thức nhập khẩu và yêu cầu kỹ thuật – phản ánh quá trình chuyển đổi kinh tế, số hóa chuỗi cung ứng và sự gia tăng tiêu chuẩn nội địa.

Dưới đây là 5 nhóm ngành hàng nhập khẩu tiềm năng từ Trung Quốc sang Việt Nam mà doanh nghiệp cần lưu tâm:

1. Linh kiện điện tử & thiết bị công nghệ: Động lực từ làn sóng FDI

• Việt Nam đang vươn lên trở thành trung tâm sản xuất công nghệ và thiết bị điện tử của Đông Nam Á, với sự hiện diện mạnh mẽ của các “đại gia” như Samsung, LG, Apple, Foxconn.
• Điều này kéo theo nhu cầu nhập khẩu linh kiện điện tử, chip, mạch tích hợp, bo mạch chủ… từ Trung Quốc – nơi có chuỗi cung ứng toàn cầu sâu rộng và giá thành cạnh tranh.
• Quý I/2025, Việt Nam đã nhập khẩu hơn 5,85 tỷ USD linh kiện công nghệ từ Trung Quốc, tăng 29,3% so với cùng kỳ 2024.

 Doanh nghiệp hoạt động trong sản xuất điện tử, công nghiệp phụ trợ nên chủ động tìm nguồn cung ổn định, đàm phán CO form E để được hưởng ưu đãi thuế nhập khẩu.

2. Máy móc, thiết bị công nghiệp & phụ tùng: Cơ hội từ công nghiệp hóa

• Tốc độ đô thị hóa, công nghiệp hóa và đầu tư hạ tầng tại Việt Nam đang ở mức cao – dẫn tới nhu cầu lớn về máy móc xây dựng, thiết bị sản xuất, động cơ, hệ thống tự động hóa.
• Trung Quốc vẫn là nguồn cung chủ đạo do sản phẩm đa dạng, giá tốt và sẵn sàng tùy biến theo yêu cầu khách hàng Việt.
• Quý I/2025, nhập khẩu nhóm này đạt 1,68 tỷ USD, tăng 20% so với cùng kỳ năm trước.

 Các doanh nghiệp cần lưu ý kiểm tra tiêu chuẩn kỹ thuật và an toàn thiết bị trước khi nhập, đặc biệt trong ngành thực phẩm, dược phẩm, xây dựng.

3. Hàng tiêu dùng & sản phẩm gia dụng: Cú hích từ TMĐT và tầng lớp trung lưu

• Sự gia tăng nhanh chóng của tầng lớp trung lưu tại Việt Nam (ước tính đạt 40 triệu người vào 2025) kéo theo nhu cầu tiêu dùng hàng nhập khẩu, thiết kế đẹp, giá hợp lý.
• Các mặt hàng như điện gia dụng, đồ nội thất, thời trang, phụ kiện điện thoại, đồ chơi trẻ em từ Trung Quốc có ưu thế vượt trội về chủng loại và tốc độ cập nhật xu hướng.
• Thương mại điện tử xuyên biên giới (B2C) qua các sàn như Shopee, Tiki, Lazada cũng là lực đẩy mạnh mẽ cho nhập khẩu tiêu dùng.

 Các doanh nghiệp bán lẻ có thể tận dụng mô hình ODM/OEM từ Trung Quốc để phát triển thương hiệu riêng, hoặc tận dụng mô hình dropshipping.

4. Nguyên liệu dệt may & da giày: Phụ thuộc khó tránh khỏi

• Việt Nam vẫn đang phụ thuộc nặng nề vào nguồn nguyên phụ liệu dệt may – da giày từ Trung Quốc, chiếm trên 55% tổng nhu cầu theo VITAS.
• Quý I/2025, nhập khẩu vải các loại từ Trung Quốc tăng mạnh 42,5%, đạt 181 triệu USD, cho thấy các doanh nghiệp đang tăng tốc đơn hàng xuất khẩu đi Mỹ – EU.
• Trong bối cảnh nhiều FTA có yêu cầu "từ sợi trở đi", việc chủ động kiểm soát xuất xứ nguyên liệu từ Trung Quốc là yếu tố sống còn.

 Khuyến nghị: Doanh nghiệp nên yêu cầu CO từ nhà cung cấp và tính trước các yêu cầu “cộng gộp” khi hưởng ưu đãi thuế theo EVFTA, CPTPP.

5. Thực phẩm chế biến & nguyên liệu nông sản: Tăng trưởng nhờ F&B và FMCG

• Việt Nam đang ghi nhận sự bùng nổ nhu cầu đối với nguyên liệu ngành thực phẩm chế biến, bao gồm bột mì, bột sữa, dầu thực vật, hương liệu, gia vị, phụ gia thực phẩm…
• Trung Quốc hiện là nguồn cung lớn với năng lực sản xuất cao và chuỗi logistics lạnh phát triển.
• Ngoài ra, các loại nông sản sơ chế như hạt điều, cà phê, chè cũng được nhập về phục vụ chế biến sâu để tái xuất khẩu.

 Cơ hội dành cho doanh nghiệp F&B, nhà máy chế biến xuất khẩu nên tìm hiểu tiêu chuẩn kiểm định thực phẩm, giấy phép chuyên ngành và tiêu chí kiểm tra của Hải quan.

6. DOANH NGHIỆP NÊN CHUẨN BỊ GÌ CHO GIAI ĐOẠN 2025 – 2027?

1. Chuyển từ nhập khẩu đơn thuần sang nhập khẩu chiến lược: Kết hợp nhập khẩu với OEM, kiểm soát chất lượng và tạo giá trị gia tăng.
2. Tăng cường quản trị rủi ro chuỗi cung ứng: Phân tán nhà cung cấp, kiểm tra uy tín tổ chức cấp CO, chủ động chuẩn bị chứng từ phòng trường hợp bị xác minh.
3. Ứng dụng công nghệ trong logistics và khai báo: Tự động hóa theo dõi lô hàng, sử dụng phần mềm quản lý CO, tích hợp dữ liệu xuất – nhập – tồn kho để tối ưu chi phí.
4. Nắm vững chính sách thương mại & phòng vệ: Chuẩn bị trước kịch bản bị áp thuế chống bán phá giá hoặc bị điều tra chuyển tải bất hợp pháp.