CƯỚC PHÍ VẬN TẢI BIỂN BỊ ẢNH HƯỞNG BỞI NHỮNG YẾU TỐ NÀO?

Cước phí vận tải biển là một trong những chi phí quan trọng nhất trong chuỗi cung ứng quốc tế. Mức cước có thể biến động mạnh theo từng thời điểm và phụ thuộc vào nhiều yếu tố cả khách quan lẫn chủ quan. Việc hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu chi phí, nâng cao hiệu quả vận hành và năng lực cạnh tranh.

1.Phương thức vận chuyển

 Ảnh hưởng: Phương thức vận chuyển (đường biển, hàng không, đường bộ, đường sắt hoặc đa phương thức) ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ giao hàng, chi phí và độ an toàn.

 Giải pháp:

• Chọn phương thức phù hợp với loại hàng, thời gian yêu cầu và ngân sách.
• Kết hợp các phương thức (ví dụ: sea-air, rail-truck) để giảm chi phí và rút ngắn thời gian khi cần thiết.

2.Kích thước và trọng lượng hàng hóa

Ảnh hưởng: Hàng hóa có kích thước lớn hoặc trọng lượng nặng chiếm nhiều diện tích trong container hoặc tàu, gây phát sinh chi phí vận chuyển và xử lý.

 Giải pháp:

• Gộp lô hàng hoặc gom hàng để tận dụng tối đa không gian container.
• Sử dụng bao bì phù hợp, tối giản kích thước và khối lượng.

3.Tính chất hàng hóa

 Ảnh hưởng: Những mặt hàng đặc biệt như hàng nguy hiểm (DG), hàng đông lạnh, hàng dễ vỡ, dễ cháy... yêu cầu container chuyên dụng, xử lý đặc biệt, từ đó làm tăng chi phí.

 Giải pháp:

• Chuẩn bị kỹ lưỡng hồ sơ và đóng gói đúng quy cách.
• Đảm bảo tuân thủ đầy đủ quy định an toàn để tránh phát sinh phí phạt hoặc chi phí xử lý rủi ro.

4.Khoảng cách vận chuyển

Ảnh hưởng: Tuyến vận chuyển càng dài, chi phí càng cao do tăng tiêu hao nhiên liệu, thời gian hành trình và rủi ro trên đường đi.

 Giải pháp:

• Cân nhắc chọn nguồn hàng hoặc cảng gần để giảm khoảng cách.
• Khai thác vận chuyển liên phương thức hoặc tuyến trung chuyển để tiết kiệm hơn trên chặng dài.

5.Tốc độ giao hàng

 Ảnh hưởng: Giao hàng gấp hoặc yêu cầu thời gian cụ thể thường đòi hỏi dịch vụ ưu tiên, dẫn đến cước phí cao hơn.

 Giải pháp:

• Lập kế hoạch đặt booking và giao hàng từ sớm.
• Tính toán kỹ giữa thời gian và chi phí để lựa chọn gói dịch vụ phù hợp (standard vs express).

6.Biến động giá nhiên liệu

 Ảnh hưởng: Giá dầu tăng sẽ kéo theo phụ phí xăng dầu (BAF, EBS...) khiến tổng chi phí vận chuyển đội lên đáng kể.

 Giải pháp:

• Theo dõi xu hướng giá nhiên liệu để chủ động điều chỉnh chi phí.
• Cân nhắc làm việc với hãng tàu có chiến lược sử dụng nhiên liệu thay thế hoặc áp dụng công nghệ tiết kiệm nhiên l

7.Phí dịch vụ phụ trợ (Local charges, Surcharges)

 Ảnh hưởng: Nhiều khoản phụ phí như: phí nâng hạ container, phí làm hàng, phí lưu container, vệ sinh cont, phí giao hàng tại điểm khó tiếp cận... có thể "đội" chi phí lên nhiều lần.

 Giải pháp:

• Thỏa thuận rõ ràng hợp đồng thuê tàu hoặc giao nhận (Incoterms).
• Lựa chọn giao hàng tại địa chỉ thương mại, tránh khu dân cư, tuyến đường cấm tải.
• Tự bố trí nhân lực bốc xếp nếu phù hợp, hoặc thương lượng gói dịch vụ trọn gói để tiết kiệm.

8.Biến động thị trường và mùa cao điểm

Ảnh hưởng: Trong các giai đoạn cao điểm như cận Tết, mùa lễ hội, cuối quý, hoặc khi thị trường có biến động (thiếu container, thiếu tàu…), cước phí thường tăng vọt do cung không đủ cầu.

 Giải pháp:

• Theo dõi xu hướng thị trường, lịch mùa vụ và đặt chỗ từ sớm.
• Duy trì mối quan hệ lâu dài, ổn định với hãng tàu, forwarder uy tín để được ưu tiên giá và chỗ.
• Xây dựng chiến lược logistics linh hoạt, có phương án thay thế khi thị trường biến động.

Cước phí vận tải biển không phải là con số cố định, mà là kết quả tổng hợp từ hàng loạt yếu tố kỹ thuật – thị trường – vận hành. Việc chủ động nắm bắt và quản lý các yếu tố này giúp doanh nghiệp:

• Kiểm soát chi phí logistics tốt hơn
• Nâng cao hiệu quả chuỗi cung ứng
• Tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế